مطالعه مردم‌نگارانه نقش اقامتگاه بوم‌گردی در پویایی‌های خانواده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار مردم‌شناسی، مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تهران، ایران

چکیده

اقامتگاه‌ بوم‌گردی به عنوان یکی از مهمترین بسترهای عملیاتی شدن گردشگری قومی است که در سال‌های اخیر گسترش یافته است. گسترش گردشگری خلاق که جامعه‌محور و تجربه‌گرا است، منجر به افزایش اهمیت اقامتگاه‌های بوم‌گردی در صنعت گردشگری شده است. به نظر می‌رسد افزایش بی‌رویه مجوزهای اقامتگاهی که غالباً بدون پشتوانه مطالعات اجتماعی-فرهنگی بوده و با نگاهی سودمحورانه صرفاً بر ابعاد اقتصادی تأکید داشته است، نیازمند بازاندیشی انتقادی است. با توجه به اینکه ارتباط مستقیم و سترگی میان این صنعت و زندگی خانوادگی وجود دارد، ارزیابی نقاط قوت و ضعف این رشد کمّی ضروری به نظر می‌رسد. این پژوهش مردم‌نگارانه با نگاهی به جنسیت، به دنبال پاسخگویی به این دو پرسش است: 1- فرهنگ بوم‌گردی چیست؟ 2- از سوی دیگر اقامتگاه بوم‌گردی چه تأثیراتی بر نهاد خانواده می‌گذارد؟ میدان مورد پژوهش، استان گیلان است که یکی از مهمترین مقاصد گردشگری با گنجینه‌ای غنی از میراث ملموس و ناملموس است. برای گردآوری داده‌ها علاوه بر بررسی‌های کتابخانه‌ای و اسنادی از فنون مرسوم مردم‌نگاری همچون مشاهده همراه با مشارکت و مصاحبه تعاملی و عمیق با مدیران 74 اقامتگاه بوم‌گردی استان گیلان استفاده شده است. همچنین به منظور تدقیق یافته‌ها 11 مصاحبه متخصص با مسئولان نهادهای ذیربط انجام شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Ethnographic Research on the Role of Ecolodge in Family Dynamics

نویسنده [English]

  • Saide Saidi
Assistant professor of anthropology, institute of cultural and social studies, Ministry of Science, Research & Technology, Tehran, Iran
چکیده [English]

Ecolodge as an important platform to demonstrate ethnic tourism has been developed recently. Expansion of creative tourism which is community-based and empiricist has increased the importance of ecolodge  in tourism industry. It seems that the irregular increasement of  permits of ecolodges that are mostly not supported by socio-cultural investigations, has merely emphasized upon economic dimensions from an beneficial point of view thus needs a critical reflection. Since there is a direct and strong relation between this industry and family life, it is necessary to evaluate pros and cons of this numerical expansion. This ethnographic research with a gender sensitive view tries to answer to two questions: 1- What is the culture of ecolodge? 2- On the other hand how ecolodge impacts on family institution?  Gilan province- the field of this research- has a rich treasure of tangible and non-tangible cultural heritages and is one of the important destination places for ethnic tourism. Beside documental and liberary search, data were collected through participant observation and 74 interactional and in-depth interviews with the heads of selected ecolodges and also 11 specialized interviews with the heads of  the relevant institutions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ecolodge culture
  • women
  • folklore
  • Guilan
  • ethnography
  • family dynamics

مراجع

آخوندنژاد. آرمان و دهقانلو. سعید (1395). صنایع دستی و گردشگری پایدار: بررسی عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگر. سومین کنفرانس بین‌المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش­ها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری. تبریز.
ایمنی قشلاق. سیاوش. خانی. فضیله و هاشمی. سید سعید (1391). نقش گردشگری در توسعه کارآفرینی زنان روستایی (مطالعه تطبیقی: روستای کندوان و اسکندان شهرستان اسکو). مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای. 18.
بریمانی. فرامرز. رمضان‌زاده لسبوئی. مهدی و ولشکلایی. سید حسین حسینی (1395). تحلیل جنسیتی ادراک جوانان از اکوتوریسم (مطالعه موردی: دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان میاندرود). مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان. 14(2).
حسام. مهدی (1398). شناسایی موانع تأسیس و توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی در نواحی روستایی استان گیلان. پژوهش­های روستایی. 10(3).
-------- اروجی. حسن. چراغی. مهدی (1398). تقاضای بوم‌گردی استان گیلان با تأکید بر عوامل اجتماعی و اقتصادی. مطالعات اجتماعی گردشگری. 7(14).
رکن‌الدین افتخاری. عبدالرضا و مهدوی. داوود (1385). راهکارهای توسعه گردشگری روستایی با استفاده از مدل SWOT: دهستان لواسان کوچک. مدرس علوم انسانی. 10(2).
رمضانیایی. ناهید. آزادخانی. پاکزاد و اعلایی. سرور (1397). ارزیابی و تحلیل گردشگری شهری در توسعه کارآفرینی زنان (مطالعه موردی شهر ایلام). فصلنامه مطالعات عمران شهری. 2(4).
سعیدی. سعیده (1399 الف). نقش اقامتگاه­های بوم‌گردی در توسعه گردشگری قومی در زمان بحران: مطالعه موردی استان گیلان. فصلنامه جامعه فرهنگ و رسانه. 9(36).
--------- (1399 ب). واکاوی کنشگری زنان در بازنمایی فولکلور گیلان در بستر اقامتگاه­های بوم‌گردی. نخستین همایش ملی خانواده و زنان در دوران کرونا. دانشگاه گیلان.
میشل. آندره (1372). جنبش اجتماعی زنان. ترجمه: هما زنجانی‌زاده. مشهد: نشر نیکا.
وثوقی. لیلا و قاسمی. مهدیه (1393). اکوتوریسم و توانمندسازی زنان روستایی (مورد مطالعه: روستای شیب دراز. جزیره قشم). زن در توسعه و سیاست. 47.
هاشمی. حمید (1399). واکاوی نقش اقامتگاه‌های بوم‌گردی در حوزه فرهنگ. گردشگری فرهنگ. 1(3).
یاسوری. مجید. باسط قرشی. محمد. وطنخواه. ژیلا (1394). تحلیل موانع و راهکارهای توسعه‏ کارآفرینی زنان روستایی دهستان گوراب ‏پس فومن. پژوهش‌های روستایی. 6(2).
 
Akenji. L. & Chen. H. (2016). A Framework for Shaping Sustainable Lifestyles: Determinants and Strategies. United Nations Environment Program.
Banduran. A. (2001). Social cognitive theory: An agentic perspective. Annual Review of Psychology. 52.
Cater. E. (2006). Ecotourism as a Western construct. Critical Issues in Ecotourism. 5.
Connell, RW. (1987). Gender and Power: Society, the Person, and Sexual Politics. Stanford University Press.
Döringer. S. (2021). The problem-centered expert interview. Combining qualitative interviewing approaches for investigating implicit expert knowledge. International Journal of Social Research Methodology. 24)3.(
Ertac. M. & Tanova. C. (2020). Flourishing women through sustainable tourism entrepreneurship. Sustainability. 12.
Foucault. M. (1990). The History of Sexuality, Volume I: An Introduction. Robert Hurley (trans.). Pantheon Books. New York.
Garcia. CM. Eisenberg. ME. Frerich. E. A. Lechner. K. E. & Lust. K. (2012). Conducting Go-Along Interviews to Understand Context and Promote Health. Qualitative Health Research. 22(10).
Gramsci. A. (1971). Selections from the Prison Notebooks. Quintin Hoare, Geoffrey Nowell Smith (trans). New York, International Publishers Co.
Hirsch. J. Kett. J. Trefil. (2002). The New Dictionary of Cultural Literacy: What Every American Needs to Know. Collins Reference. 3rd edition.
Ingold. T. & Lee Vergunst. J. (2008). Ways of walking: Ethnography and Practice on Foot. ed. T. Ingold and J. Lee Vergunst. Aldershot. Ashgate.
Lan. L. Wu. W. & Lee. Y. (2012). Promoting food tourism with kansei cuisine design. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 40.
Legat. A. (2008). Walking stories: leaving footprints. In Vergunst. J. & Ingold. T. Ways of walking ethnography and practice on foot. Routledge.
Longwe. S. (1991). Gender awareness: the missing element in the third world development project in changing perceptions: writings on gender and development. Oxfam: Oxford.
Richard. G. (2002). Gastronomy as a tourist product: the perspective of gastronomy studies, in Tourism and gastronomy. Hjalager, AM & Richards. G. London. Routledge.
Sheikhi. AR. (2015). The impact of ethnic tourism on gender equality: a case study of Iran’s Baluchistan woman. Tourism Preliminary Communication. 63(2).
Sidali. KL. Kastenholz. E. & Bianchi. R. (2015). Food tourism, niche markets and products in rural tourism: combining the intimacy model and the experience economy as a rural development strategy. Journal of Sustainable Tourism. 23(8-9).
Steuer. J. (1992). Defining virtual reality: dimensions determining telepresence. Journal of Communication. 42(4).
Wilson. TD. & Ypeij. A. (2012). Tourism, gender and ethnicity. Latin American Perspectives. 39 (6).
Yang. L. & Li. X. (2012). Ethnic tourism and resident quality-of-life. In Uysal, M. Perdue. R. & Sirgy. J, Handbook of Tourism & Quality-of-Life Research: Enhancing the lives of Tourists and residents of host communities, Springer Publishers.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار