مفهوم مراقبت از والدین سالمند براساس تجربه زیسته مراقبین خانوادگی در تهران(یک مطالعه پدیدارشناختی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هییت علمی پژوهشکده مردم شناسی، پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری

2 عضو هیئت علمی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

چکیده

سالمندی به عنوان پدیده قرن اخیر با بروز مسایل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی زیادی همراه گشته است. سالمندان به حمایت مراقبین خانوادگی یا اعضای خانواده خود سخت نیازمند هستند. از این رو مفهوم مراقبت و درکی که مراقبین خانوادگی از پدیده پرستاری از والدین سالمند دارند به جهت بررسی کیفیت و کمیت مراقبت بسیار مهم است. هدف از مطالعه حاضر تبیین این پدیده است. پژوهشگر با استفاده از روش رویکرد پدیدارشناختی هرمنوتیک با بکارگیری فن مصاحبه عمیق و  ثبت گفته­ها به تفسیر بیانات مشارکت کنندگان اهتمام ورزید. پرسش اصلی تحقیق، چیستی مفهوم مراقبت از نظر  مراقبین خانوادگی و تاثیرات اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی بر نحوه مراقبت است. 16 خانواده از مشارکت­کنندگان در امر مراقبت از والدین سالمند ساکن در ناحیه شهران(شمالغرب تهران) با بکارگیری روش گلوله برفی انتخاب و مورد پرسش واقع شدند. پژوهشگر با ثبت بالغ بر دویست متن مصاحبه با مشارکت­کنندگان و تفسیر آنها 440 واحد معنایی، 31 درون­مایه فرعی و در نهایت 9 درون­مایه اصلی استخراج نمود. در یک جمع­بندی از درون­مایه­ها، پژوهشگر دریافت که مراقبت از والدین سالمند تحت تاثیر عوامل فردی و غیرفردی متعددی می باشد و این عوامل باعث می­گردد مراقبین خانوادگی با توجه به تفاوت ادراک، عملکردهای مختلفی داشته باشند. برخی مراقبت را تجربه مثبت و برخی تجربه­ای منفی قلمداد نموده در نتیجه، اضطراب بیشتری را تحمل می‌نمایند که در کیفیت و کمیت مراقبت تاثیر منفی داشته، برای سلامت و رفاه ایشان پیامدهای منفی دارد

کلیدواژه‌ها


-         بابایی، زینب( 1386)، مشکلات اجتماعی خانواده­های مراقبت­کننده از سالمند ناتوان در شهر کرج، مجله سالمندی ایران، سال 2، شماره 3
-         جغتایی، محمد تقی؛ نجاتی، وحید(1385)، بررسی وضعیت سلامت سالمندان در شهرستان کاشان، سالمند مجله  سالمندی ایران، سال اول، شماره 1، صص 3- 10
-         سام آرام، عزت­الله؛ احمدی بنی، زیبا(1386)، بررسی عوامل موثر بر موقعیت سالمندان در خانواده، مجله سالمند، دوره 2، شماره 4
-         فرهادی، اکرم؛ (1395)، مفهوم ارزیابی مراقبت در مراقبان خانوادگی سالمندان، مجله علمی پژوهشی سالمند، دوره 11، شماره 1، صص 8- 18
-         کرسول، جان(1394)، پویش کیفی و طرح پژوهش انتخاب از میان پنج رویکرد، ترجمه حسن دانایی فرد و حسین کاظمی، تهران: انتشارات صفار
-         محمدی، فرحناز؛ ( 1386)، عوامل تسهیلگر و بازدارنده مراقبت خانوادگی از سالمندان آسیب­پذیر در منزل: تجربه زنان مراقب، مجله سالمندی ایران، سال 2 شماره 6
-         محمدی شاهبلاغی، فرحناز(1385)، خودکارآمدی و فشار مراقبتی مراقبین عضو خانواده سالمند مبتلا به آلزایمر در تهران، مجله سالمندی ایران، سال 1، شماره 1
-         مسعودنیا، ابراهیم (1386)، تاثیر آموزش راهبردهای مقابله­ای بر خودکارآمدی ادراک شده در موقعیت­های استرس­زا، مجله روان­پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال 13، شماره 4
-         منصوریان، یزدان(1393)، بازتاب تجربه­های زیسته در پژوهش، سخن هفته لیزنا، شماره 192
-         نواب، الهام(1395)، تبیین تجارب زیسته مراقبین خانوادگی افراد مبتلا به آلزایمر، پایان نامه دکترا دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران
-         Chao,S.; Ruth, P., (2000), The Experience of Taiwanese Woman Caring for Parents- In- Low, Journal of Advanced Nursing, 31(3): 631-637
-         Dibartolo, M., (2002), Exploring Self Efficiency and Hardiness in Spousal Caregiver of Individual with Dementia, Journal of Gerontological Nursing, 28(4): 24-34
-         Farran,C., (2002), Family Caregiver; Acritical Resource in Today Healthcare Climate, Chart: Chicago, 99(4): 4
-         Harrefors,C.,et al, (2009), Elderly People's Perceptions of How They Want to Be Care for: An Interview Study with Healthy Couples in Northern Sweden, Scandinavian Journal of Caring Sciences, 23(2): 353-360
-         Kate, N.; Grover, S.; Kullhara, P.; Nehra, R., (2012), Scale for Positive Aspects of Care Giving Experience: Development, Reliability and Factor Structure, East Asian Archive of Psychiatry, 22(2): 62-9
-         Lunenfeld, B., (2002), The Ageing Male: Demographics and Challenges World, Journal of Urology, 20(1):11-6
-         Motenko, AK., (1989), The Frustrations, Gratifications, and Well-Being of Dementia Caregivers, Gerontologist, 29(2): 166-72
-         Shyn,Y., et al, (1998), Finding a Balance Point: A Process Central to Understanding Family Caregiving in Taiwanese Families, Research in Health & Nursing, 21: 261-270
-         Stone J.T.; et al, (1999), Clinical Gerontological Nursing, Second Edi, Philadelphia: W.B Saunders, P. 160
-         Subgranon, R.; Lund, D., (2000), Maintaining Caregiving at Home: A Culturally Sensitive Grounded Theory of Providing Care in Thailand, Journal of Transcultural Nursing, 11(3): 166-173