موضوع نشاط یا شادزیستی ، عیان ترین جلوه و لباس هر فرهنگ است. به همین دلیل، چند سالی است که برخی از اجزاء این شاخص کلیدی در گزارش های جهانی فرهنگ و پژوهش های نهادهای فرهنگی کشورها مورد توجه قرار گرفته است. حضور این شاخص در گزارش های مربوط به کیفیت زندگی و توسعه انسانی نیز سبب شده است تحلیل موضوع از ادبیات روانشناختی و مردم شناختی به گفتمان جامعه شناختی و توسعه اشاعه یابد. این مقاله با رویکردی اسنادی، زمینه ها و عوامل شادزیستی در ایران را به منظور تبیین مساله و تمرکز بر مقولات تعیین گر و الگوساز در کشور بررسی می کند و به منظور فهم نسبت بین شاخص های موجود و بسترهای تاریخی، پیمایش ها و تحلیل های موجود در مورد نشاط اجتماعی در ایران را تا پایان دهه 1380 واکاوی نموده است. از مجموع داده های پیمایشی متعدد در کشور چنین برمیآید که سطح شادکامی و رضایت از زندگی در سال های مختلف در دهه های 1370 و 1380«متوسط » بوده است. مهمترین عواملی که به شهادت پژوهش ها، در سال های مختلف بیشترین بار تبیینی شادزیستی درکشور را بر دوش کشیده اند به ترتیب اهمیت عبارتند از: اشتغال، درآمد(تورم)، احساس امنیت، احساس برابری و گسترش تفریحات و سرگرمی ها. اگر چه در ادبیات جدید شادزیستی، راهکارهای روانشناختی و اقتصاد شادکامی را اولی و درمانگر ذکر کرده اند، احترام به هویت گرایی های فرهنگی و آئین های جمعی هویت بخش و مردمی، موثرترین عامل تحول در سطوح شادزیستی مردمی است. در واقع این مقاله، مدعی است که در ایران تاریخی، منشاء شادزیستی و فعالیت های نشا ط آور را باید در سایه مقولاتی مانند فلسفة خلقت، فلسفه طبیعت، آئین های نیایش و نحوة معیشت جستجو و تحلیل کرد. در واقع سه مولفه «سبک های ستایش»،« فرهنگ کار » و «آئین های گذار » ارتباط تنگاتنگی با نشاط مردمی در ایران داشته و دارند. همچنین این مقولات با جمع و اجتماع تنیده و معنا یافته اند.
)