انجمن انسان شناسی ایراننامه انسان شناسی1735-2096122020140823بررسی انسانشناختی موسیقی ساز عاشیقی آذربایجان در حماسهخوانی و حماسهنوازی تاریخ مردم ایران از عصر صفویه تا معاصر113020386FAعمار احمدیکارشناس ارشد علوم اجتماعی، گرایش مردمشناسی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقاتJournal Article20160628موسیقی ساز عاشیقی توسط شخصی به نام «عاشیق» اجرا میشود. عاشیق در فرهنگ مردم آذربایجان در اغلب عرصههای اجتماعی این سرزمین حضوری خلاقانه دارد. او شاعر، آهنگساز، خواننده، نوازنده، هنرپیشه و داستانسراست. هنرمندِ مردمی بودن بزرگترین ویژگی یک عاشیق آذربایجان است. در این مقاله با پژوهش کیفی و به شیوه تحقیق ترکیبی (اسنادی، کتابخانهای و میدانی) به بررسی موسیقی ساز عاشیقی آذربایجان در حوزه حماسهخوانی و حماسهنوازی پرداخته شده است. بخشهای مختلف این مقاله عبارتاند از: آذربایجان و عاشیقها، ویژگی شعر عاشیقی، جارچیان حماسه، «عاشیق قربانی» و حماسه او در جنگ چالدران، «ساری عاشیق»، «عاشیق خسته قاسم»، «عاشیق علیعسگر» و حماسه او در جنگ جهانی اول، «عاشیق مسکین اسدخیاوی» و حماسه او در انقلاب مشروطه و تعدادی از عاشیقهای بزرگ معاصر خصوصا نقش «عاشیق شهید بشیر شهریاری» در حماسهی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران. در این مقاله سعی شده مختصری به زندگی هنری این عاشیقها به همراه تحلیل محتوای ادبیات حماسی در سرودهها و نواختههای آنها و نقش این عاشیقها در جنگها و انقلابهای دورههای ذکر شده پرداخته شود. <strong> </strong> https://journal.asi.org.ir/article_20386_b0764842589df46fb2ba95dd3b8a5a6c.pdfانجمن انسان شناسی ایراننامه انسان شناسی1735-2096122020140823تحلیل قاپبازی به عنوان قدیمیترین و پراستمرارترین بازی در ایران براساس دادههای باستانشناسی و انسانشناسی316020387FAاکبر پورفرجاستادیار دانشگاه علامه طباطباییJournal Article20160628در پای گوسفند، در نقطهای که در آناتومی انسان «کشکک» و به زبان عامیانه «قاپک» نامیده میشود، استخوانی است با ساختمان و شکلی مخصوص به نام قاپ که صرفنظر از پستی و بلندیهای مختلف آن، حجمی است شبیه یک مکعب مستطیل، که بازی با آن تحت عنوان «قاپبازی» معروف شده است. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مدارک دست اول باستانشناسی و مردمشناسی، سیر تحول قاپبازی را از آغاز استقرار در روستاها تا به امروز در خاور نزدیک با تاکید بر ایران مورد بررسی و مطالعه قرار داده و به نتایج بسیار ارزشمندی رسیده است. نویسنده ضمن بیان سیر تحول با مستندات روشن، بیشتر دنبال تایید این فرض است که فلسفه اصلی قاپبازی از آغاز تا حدود 50 سال قبل، صرفا بازی با چند استخوان حیوانی بوده و بیشتر در میان کودکان و نوجوانان انجام میشده که نتایج بررسی مفصل باستانشناسی و مردمشناسی و به خصوص زندگی نویسنده در مراکز اصلی این بازی نیز همان را کاملا تایید نمود. یافتهها نشان میدهد الگو، اصول و قواعد بازی از دوره نوسنگی تا به امروز فرق زیادی نکرده است، چرا که مساله ساییدن طرفین قاپ و رنگ کردن آن و گاه سربریزی شاه قاپ (سَققه) از طریق یافتههای باستانشناسی نیز قابل تائید است. همچنین براساس یافتههای مردمشناسی مشخص شد تا دوره تجدد پهلوی دوم آن هم در شهرهای بزرگی چون تهران هیچ شرطی بر آن بسته نمیشده و از سالمترین بازیهای کودکانه بوده است که میتوانست اوقات فراغت آنها را تکمیل کند. علاوه برآن، این مقاله به شناخت مفاهیم و قواعد قاپبازی پرداخته و با استفاده از تصاویر مرتبط سابقه آن را نشان داده است. <strong> </strong> <strong><br clear="all" /> </strong>https://journal.asi.org.ir/article_20387_96df2bf6f96fd23b2539f8881a974d39.pdfانجمن انسان شناسی ایراننامه انسان شناسی1735-2096122020140823مطالعه ایلراههای کبیرکوه در دوره مفرغ از دیدگاه قوم– باستانشناسی؛ مطالعه موردی: ایل زنگنه618620658FAرضا حقیقیهیئتعلمی دانشگــاه آزاد اسلامی- واحد ایلامخداکرم مظاهریاستادیار دانشگاه آزاداسلامی- واحدایلامJournal Article20160712دوره مفرغ (مرحله گودینIII ) حوزه زاگرس مرکزی یکی از مهمترین دورانهای باستانشناسی غرب ایران است. با شروع مرحله گودین III، در سراسر مناطق غرب و جنوب غرب ایران شاهد نوعی همگــونی فرهنگی هستیم که از طریق رواج و اشاعه سنت سفال منقوش تکرنگ گودین III میتوان آن را تشخیص داد. موضوع مهم و در خور توجه؛ مبحث چگونگی ظهور و گسترش نسبتاً سریع سنت سفال منقوش تکرنگ این دوره است که در سراسر منطقه رایج میشود. در این مقاله از طریق مطالعه قوم – باستانشناسی ایل زنگنه، امکان حرکت، گسترش و رواج سنت سفال منقوش تکرنگ گودین III از طریق تحلیلهای مقایسهای ما بین مسیرهای کوچ عشایر ایل زنگنه و موقعیت و شکل توزیع مکانهای باستانی دوره مفرغ شناسایی شده در پیرامون معابر کبیرکوه، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. روش انجام تحقیق یک روش تلفیقی است که در برگیرنده مطالعات میدانی و مطالعات کتابخانهای است. ضمناً دو جامعه مورد مطالعه قرار گرفته که یکی جامعه باستانی کوچنشینان دوره مفرغ دره سیمره و دیگری جامعه کوچنشینان معاصر ایل زنگنه است.https://journal.asi.org.ir/article_20658_20c8e2ff30d714a582c28b73d30e729b.pdfانجمن انسان شناسی ایراننامه انسان شناسی1735-2096122020140823پژوهشی درباره منشأ آیین تعزیه (شبیهخوانی)8711220659FAاصغر شیرمحمدیکارشناسی ارشد علوم اجتماعی؛ گرایش مردمشناسی از دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.Journal Article20160712تعزیه، آیین شبیهخوانی و «شکلی از نمایش» است. شناخت منشأ تعزیه مساله اساسی پژوهش حاضر را تشکیل میدهد. به بیان روشنتر این پژوهش در پی شناخت عواملی است که بیانگر چگونگی آغاز تاریخ تعزیه باشند. در همین راستا فرایند «مطالعه کیفی» مساله، متأثر از رهیافت «دیرینه شناختی» میشل فوکو از زمان حال آغاز شده پ و تا رسیدن به «نقطه صفر» یعنی زمانی که دیگر نشانی از تعزیه (چه تعزیههای معنامحور، چه تعزیه اصطلاحمحور) نیست ادامه پیدا کرده است. برای مطالعه سطح نخست پژوهش از «مشاهده»، «مصاحبه» و «مطالعه اسنادی» استفاده شده و برای مطالعه لایههای عمیقتر نیز صرفا از «مطالعه اسنادی» بهره گرفته شده است. در اجرای این پژوهش از «نمونهگیری هدفمند» استفاده شده و فرایند مطالعه در هر مرحله تا رسیدن به مرحله «اشباع نظری» یا «کفایت مفهومی» تداوم یافته است. نتیجه نهایی پژوهش موجد این نظر است که توانایی ذهن انسان در تولید «ایده» (فرابازنمایش) در تعامل با محیط زیست اجتماعی انسان ایرانی، بیانگر چگونگی آغاز تاریخ تعزیه است و در این میان مقولههایی همچون: باورها، سرمایههای نمادین، اصالت علاقه و جذابیت، روابط اجتماعی، جامعهپذیری و انگیزههای اقتصادی، بستر تداوم تعزیه را طی فرایند «در زمانی» استمرار آن تشکیل دادهاند. به نظر میرسد «انگیزه»های نشأت یافته از«نیاز»های فطری و اجتماعی زیرساخت مقولات مذکور هستند.https://journal.asi.org.ir/article_20659_0f90b66321e164ddb152acf685e1de08.pdfانجمن انسان شناسی ایراننامه انسان شناسی1735-2096122020140823جای دادن فرهنگ در بازی قدرت: بررسی شیوههای بروز روابط قدرت در شوخیهای روزمره در یک چایخانه11313720660FAعلیرضا عزیزیکارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه گیلانJournal Article20160712در این مقاله به بررسی شیوههای بروز روابط قدرت در شوخیهای روزمره در یک چایخانه پرداختهایم. تلاش آن بوده که با استفاده از روش تحلیل گفتگو نشان دهیم چگونه مفاهیم فرهنگی در درون روابط قدرت از طریق استراتژیها و بازیهای زبانی بازیگران اجتماعی در فضای چایخانه برساخت یافته و به عنوان ابزاری برای پیشبرد نیات و اهداف آنها به کار میرود. این تحقیق با روش کیفی و طی سه ماه حضور محقق در میدان تحقیق انجام شده است. بای جمعآوری دادهها از ضبط صوتی گفتگوها و رونوشتبرداری مطابق قواعد تحلیل گفتگو استفاده شده است. از روش نمونهگیری مبتنی بر هدف استفاده شده و از بین گفتگوهای چهار گروه اصلی حاضر در چایخانه، گفتگوی میان اعضای یکی از گروهها بررسی شده است. نتایج نشان میدهد مفاهیمی نظیر فرهنگ و قدرت تا چه اندازه در تاروپود زندگی اجتماعی ما جریان یافته و تا چه اندازه درآمیخته با زندگی روزمره ماست، و آنچه در نگاه اول ممکن است یک شوخی ساده به نظر برسد تا چه اندازه برسازندهی مفاهیم فرهنگی در متن گفتگو، و تحت تاثیر قواعد و ساختار قدرتی است که در پس و پشت این تعاملات ظاهری قرار دارد و از آن تبعیت میکند.https://journal.asi.org.ir/article_20660_1b0a66c1a9b1b2a6919b3e88f8fe4ad4.pdf