TY - JOUR ID - 254830 TI - تبیین مفاهیم میراث فرهنگی ناملموس از طریق تقابل‌های دوتایی JO - نامه انسان شناسی JA - JASI LA - fa SN - 1735-2096 AU - مختاری, غلامرضا AD - کارشناسی ارشد ایران شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 19 IS - 34 SP - EP - KW - میراث فرهنگی ناملموس KW - مردم‌شناسی KW - یونسکو KW - تقابل‌های دوتایی KW - معاهده پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس DO - N2 - در سال ۲۰۰۳ با شکل‌گیری معاهده «حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس» این مفهوم به معیاری بین‌المللی در زمینه شناسایی و پاسداری از فرهنگ انسانی تبدیل شد؛ معاهده‌ای که برخی آن را چرخشی مردم‌شناختی در سیاست‌های حفاظت یا پاسداری از میراث فرهنگی بشر در یونسکو دانسته‌اند. شرح و تبیین مفهوم میراث فرهنگی ناملموس از دو نظر اهمیت دارد: نخست آنکه در قیاس با سایر مفاهیم مرتبط با معاهدات مشابه، جوان‌تر است و دیگر آنکه به ‌دلیل جوهره غیرمادی و سیالش در قیاس با نمودهای مادی و ملموس فرهنگ، نیازمند بحث، مداقه و تبیین بیشتری است. از آنجا که این مفهوم بر مبنای یک تقابل یعنی ملموس-ناملموس شکل گرفته است، یکی از راه‌های درک و حتی نقد آن، استفاده از تقابل‌های دوتایی یا دوگانی‌هاست. در این پژوهش یازده دوگانیِ مرتبط با میراث فرهنگی ناملموس استخراج شد که در خود معاهده و متون مبنایی تدوین‌کنندگان یا شارحان آن آمده است: مواردی مانند شفاهی-مکتوب، فرایند-محصول، حفاظت-پاسداری، جهان‌شمول‌گرایی-نسبی‌گرایی، مادی-غیرمادی، پویایی-ایستایی، تشخیصِ بیرونی-تشخیصِ ‌درونی، جهانِ مالی-جهانِ جنوبی، جماعت-فرد، مرزهای‌فرهنگی-مرزهای سیاسی و گذشته‌محوری-تداوم در طول زمان. بررسی این تقابل‌ها هم ما را به درک عمیق‌تری از مفهوم میراث فرهنگی ناملموس می‌رساند و هم روشن می‌کند که این تقابل‌ها نمی‌توانند یکدیگر را حذف کنند و مکمل هم هستند و یک همبستگی و نه تضاد، بین تجلیات ملموس و ناملموس میراث فرهنگی بشریت وجود دارد. UR - https://journal.asi.org.ir/article_254830.html L1 - https://journal.asi.org.ir/article_254830_4dcbbe16e3662739ff3e201068cece50.pdf ER -