TY - JOUR ID - 250802 TI - نگاهی مردم‌شناختی به برساخت معنایی نذر در تجربه زیسته زنان ساکن تهران JO - نامه انسان شناسی JA - JASI LA - fa SN - 1735-2096 AU - خزاعی, راضیه (گیتی) AU - موحد مجد, مجید AD - دکتری جامعه شناسی AD - استاد جامعه‌شناسی دانشگاه شیراز Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 18 IS - 33 SP - EP - KW - نذر کردن KW - مطالعه کیفی KW - پدیدارشناسی KW - تحلیل تماتیک KW - جامعه شناسی دین KW - دین و زندگی روزمره KW - امر قدسی KW - تیپ ایده‌آل KW - ‌ شعائر شیعی DO - N2 - نذر یک رفتار آیینی و دینی است و اگرچه در بسیاری از ادیان، به عنوان یک کنش دینی بااهمیت حضور دارد، ‌اما در بین شیعیان، نذر با زندگی روزمره مردم نیز درآمیخته و همچون سایر رفتارهای دینی، هم در بافت اجتماعی و فرهنگی و هم در بافت ذهنی کنشگران، حضور و معنای مستقلی دارد. نذر یک رفتار آیینی - دینی خودخواسته، خلاقانه و در مواردی ممکن است حتی کاملاً ابداعی و منحصربه‌فرد باشد. با تصمیم به انجام نذر، قراردادی بین فرد نذرکننده و امر قدسی منعقد می‌شود و معمولاً تا زمانی که نذرکننده اقدام به ادای نذر خود نکند، با نظام اجتماعی و فرهنگی پیوندی ندارد و به تمامی درونی، ذهنی و معنایی است. اما به محض اینکه فرد نذرکننده اقدام به ادای نذر می‌کند، نذر از ساحت یک امر ذهنی به یک برساخته فرهنگی و اجتماعی و حتی دینی ارتقا پیدا می‌کند و از ساحت یک امر خودخواسته به یک منسک، یک کنش اجباری دینی و یک رفتار دینی تبدیل می‌شود. با وجود این نذر به عنوان یک رفتار آیینی، در بستر فرهنگی برساخته می‌شود. در این پژوهش تلاش شده است با استفاده از روش پدیدارشناسی تفسیری و نگاهی مردم‌شناختی، معنای نذر به عنوان یک رفتار آیینی در فرهنگ مورد واکاوی قرار گیرد. به این منظور نگاه تاریخی به نذر مورد بررسی قرار گرفته و تلاش شده است با مروری بر سابقه فرهنگی نذر، معنای این آیین در حیات انسان امروز تحلیل گردد. تأکید این پژوهش بر جایگاه نذر در بین زنان تهرانی است و تلاش شده است با مطالعه معنای نذر در تجربه زیسته زنان ساکنان شهر تهران، برساخت‌های ذهنی زنان درباره نذر بر اساس مفهوم «امنیت»، هراس از ناشناختگی جهان و ناامنی  ناشی از رویدادهای ناشناخته، مبهم و هراسناک مورد تحلیل قرار بگیرد.   UR - https://journal.asi.org.ir/article_250802.html L1 - https://journal.asi.org.ir/article_250802_5d712bcf5e371c2d0256bd4a037be483.pdf ER -