%0 Journal Article %T دوسویگی یک نماد: گرز گاوسر، از نمادی توتمی تا سلاح انجمن مردان %J نامه انسان شناسی %I انجمن انسان شناسی ایران %Z 1735-2096 %A امیری, عاطفه %D 2022 %\ 02/20/2022 %V 18 %N 33 %P - %! دوسویگی یک نماد: گرز گاوسر، از نمادی توتمی تا سلاح انجمن مردان %K گرز گاوسر %K توتم %K فریدون %K گرشاسب %K انجمن مردان %R %X گرز گاوسر یکی از ابزارهای نمادین در فرهنگ ایرانی است که در متون مختلف از اوستا گرفته تا شاهنامه و تواریخ دورۀ اسلامی، توصیف‌ و در قالب اسطوره، زبان، ادبیات و تصاویر بازنمایی شده و به‌ عنوان سلاح پهلوانان در کشتن اژدها نقش داشته است. این پژوهش با در نظر گرفتن سلاح گرز گاوسر به‌ مثابه یک نماد که معنایش را از طریق متون کسب کرده و پیوستگی آن با آیین‌های کهن، به بررسی دوسویگی نمادین گرز گاوسر پرداخته است. از یک سو، این ابزار نمادین در داستان فریدون حامل معنای توتمی است و یادآور حوزۀ منع‌شدۀ قربانی حیوانات در دین زرتشتی است و این وجه آن، در دیانت زرتشتی مورد قبول واقع ‌شده و حتی در کتب تاریخی دورۀ اسلامی نیز استمرار یافته است. از سوی دیگر، گرز گاوسر در پیوند با انجمن مردان، سلاح پهلوان برتر این گروه یعنی گرشاسب است و نزد تمدن‌های هندواروپایی، از اساطیر گرفته تا حماسه‌ها و نیز فرهنگ عامیانه و شفاهی، به طور پراکنده احیاء شده و استمرار یافته است. هر چند این وجه نمادین و آیینی گرز گاوسر، در دیانت زرتشتی پذیرفته ‌نشده، اما در روایات اوستا، شاهنامه و نیز در قصه‌های عامیانه فارسی، ویژگی نمادین خود را حفظ کرده است. %U https://journal.asi.org.ir/article_249415_b32cadf66185a44466f2c6a52707852d.pdf