مطالعه‏ ی زمینه ‏ایی عملکرد جوانان شهر یزد: کنشگر در کشاکش ساخت و برساخت فضای اجتماع

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه یزد

2 گروه تعاون و رفاه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

توسعه‌­ی هر جامعه‌ای بدون مشارکت اعضای آن امکان‌پذیر نخواهد بود. از طرفی این مشارکت بدون حمایت و پشتیبانی ساختار اجتماعی، عملی و موفق نخواهد گردید. لذا پژوهش حاضر، قصد دارد فرایند و نحوه­‌ی شکل­گیری تعاملات روزمره و مشارکت­ اجتماعی جوانانِ شهر یزد را بازخوانی و نوع مراوده­ و عمق ارتباطات این افراد را در فضای شهری و محله­­‌ی مسکونی به تصویر کشد. از این جهت برای تشریح و تفسیر امر مزبور، مطالعه‌­ی کیفی مبنای این پژوهش قرار گرفت و روش‌شناسی آن بر اساس رویکرد تفسیری پیکربندی و مبتنی بر پاسخ‌گویی به سوالات و اهداف در طراحی روش‌شناسی، نظریه زمینه‌ای استفاده شد که با رویکرد عینی‌گرایی اشتراوس و کوربین، روایت‌­ها تحلیل گردید. جامعه­‌ی هدف پژوهش، جوانان شهر یزد بودند که 20 نفراز آنان به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبه­‌ی عمیق، اطلاعات مورد نیاز اخذ گردید. مصاحبه­‌های صورت گرفته حولِ دو مبحث اصلی فضای شهری و محله­‌ای و چگونگی حضور مصاحبه­شوندگان در هریک از این دو میدان بوده است. مبتنی بر نتایج تحقیق، فضای تعاملی در این دو عرصه­، حاصلِ تلفیقی از صفات فردی مصاحبه‌شوندگان که رنگ و بویی از بی‌تفاوتی، بی­‌مسئولیتی، عدم توجه به محیط اطراف و ... داشته و همچنین ویژگی­‌های ساختاری چون نقش مسلط و محاط‌کننده، فقدان انعطاف، بی­توجه به کنشگر و ... در شکل­‌گیری و برساخت پدیده­ مرکزی پژوهش، نقش دوگانه­ و یکسانی را ایفا کرده‌­اند. به دیگر سخن می‌­توان گفت نحوه‌­ی مشارکت و شکل حضور این افراد در فضای اجتماع نه تنها منتسب به صفات فردی آن­‌ها، بلکه تا حد قابل توجهی، ترجمان عملکرد ساختار جامعه و به نوعی بازنمای مناسبات عاملیت و ساختار و بازگو کننده­ی رابطه­‌ی این دو بوده است. از این رو "انجماد اجتماعی" در جایگاه پدیده مرکزی پژوهش، حاصل فضای دوآلیته‌ی بی­‌تفاوتی اعضای مشارکت‌­کننده و یکه­‌تازی ساختار جامعه، بوده است.

کلیدواژه‌ها


-      احمدی. یعقوب ؛ مجیدی. امیر (1393). مولفه‌های اجتماعی- فرهنگی و بی‌اعتنایی اجتماعی. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران. دوره 2. شماره 3. ص 15-32
-      احمدی. یعقوب ؛ صداقتی‌فرد. مجتبی (1390). پژوهشی درباره بی‌تفاوتی اجتماعی در ایران (مورد پژوهش: شهروندان تهرانی). جامعه‌شناسی کاربردی. شماره 3. ص 1-22
-      بریزی. عقیل (1396). تبیین جامعه‌شناختی بی‌تفاوتی اجتماعی شهروندان زرین دشت فارس. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم. دانشکده علوم انسانی
-      حبیب‌زاده. افشین (1390). بی‌تفاوتی سیاسی کارگران و تأثیر آن در کاهش مشارکت سیاسی آنان در جمهوری اسلامی ایران. پایان نامه دوره کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مرکز
-      حقیقتیان. منصور (1395). بررسی رابطه بین برخی عوامل اجتماعی و نوع‌دوستی در شهر اصفهان (مورد مطالعه: جوانان 29-15 ساله). کنفرانس بین‌المللی انسان، معماری،  عمران و شهر
-      حقیقی. هانیه (1393). سندرم بی‌تفاوتی اجتماعی. روزنامه آرمان امروز. شماره 2579.ص 5
-      ریتزر. جرج (1374). نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر (ترجمه محسن ثلاثی). تهران: انتشارات علمی
-      زیمل. گورگ (1373). کلانشهر و حیات ذهنی. ترجمه یوسف اباذری. نامه علوم اجتماعی. شماره 3. ص 47-66
-      ساعی. ایرج ؛ بهاری. هادی (1395). بررسی عوامل موثر اقتصادی اجتماعی بر بی‌تفاوتی اجتماعی دانشجویان (مورد مطالعه دانشجویان شهر اردبیل). فصلنامه علوم رفتاری. شماره 15. ص 98-112
-      شفیعی. رضا (1392). بررسی عوامل پیش بینی کننده همدلی-نوع‌دوستی در جوانان و آزمون میزان گرایش آن‌ها به نیکو کاری به منظور دستیابی به مدل معرف شخصیت مثبت اجتماعی نوع‌دوست. جامعه‌شناسی کاربردی. شماره 10. ص 1-18
-      ظهیری‌نیا. مصطفی؛ گلابی. فاطمه ؛ هدایت. رحیم (1394). شناسایی عوامل مؤثر بی‌تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی. مطالعات علوم اجتماعی ایران. سال 12. شماره 45. ص 86-121
-      عبدالهی. محمد (1383). زنان و نهادهای مدنی مسائل. موانع و راهبردهای مشارکت مدنی زنان در ایران.
-      فرهادی اسکی. سحر (1395). مقایسه مساله بی‌تفاوتی اجتماعی از دیدگاه دو مکتب روانشناسی اجتماعی نظریه مبادله هومنز و نظریه میدانی لوین. اولین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم تربیتی و روانشناسی و مطالعات اجتماعی ایران.
-      فولادیان. احمد (1394). بررسی رابطه بین میزان بیگانگی اجتماعی و میزان بی‌تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد. فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی جوانان. سال 5. شماره 17. ص 125-144
-      قاضی‌زاده. هورامان ؛ کیانپور. مسعود (1394). بررسی میزان بی‌تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان (مورد مطالعه: دانشگاه اصفهان). پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی. سال 4. شماره پیاپی 9. ص 59-78
-      کافی. علیرضا (1394). بررسی بی‌اعتنایی و نوع‌دوستی در جامعه شهری ایران و عوامل مؤثر بر آن. روزنامه صبح ایران خراسان. شماره 18974
-      کاووسی. حامد؛ رنگریز. حسن ؛ سعیدی‌پور. بهمن (1396). بررسی رابطه بین نوع‌دوستی و وظیفه‌شناسی رفتار شهروندی سازمانی کارکنان با ابعاد کیفیت خدمات از دیدگاه دانشجویان دانشگاه‌های پیام نور استان کرمانشاه. کنفرانس بین المللی مدیریت. چالش‌ها و راهکارها
-      کلانتری. صمد؛ ادیبی. مهدی؛ ربانی. رسول؛ احمدی.سیروس (1391). بررسی بی‌تفاوتی و نوعدوستی در جامعه شهری ایران و عوامل مؤثر بر آن. دو ماهنامه دانشگاه شاهد. سال 4. شماره 22. ص 13-29
-      مجیدی، الهام (1391). بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط با بی‌تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه کردستان و دانشگاه پیام نور مرکز سنندج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور استان تهران. دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد
-      محسنی تبریزی. علیرضا (1380). یگانگی، مانعی برای توسعه ملی. نامه پژوهش. شماره 1. ص 18-32
-      نوابخش. مهرداد ؛ میرزاپوری. جابر (1394). تحلیل جامعه شناختی تأثیر بی‌هنجاری بر بی‌تفاوتی اجتماعی (مورد مطالعه: شهروندان شهر بابل). مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران. سال 7. شماره 3. ص 54-66
-      هدایت. رحیم؛ گلابی. فاطمه ؛ فلاحی. احمد (1394). بررسی رابطه بیگانگی اجتماعی با بی‌تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی. اولین همایش بین المللی نوآوری و تحقیق در هنر و علوم انسانی
-      Al. Mizjaji. A. D. (2002). Public Apathy towards Bureaucracy As a Constraint on the Development of Saudi Arabia. Public Administration Quarterly. 25(3/4): 270
-      Almond. G.; Verba. S. (1963). The Civic Culture. Princeton: Princeton University Press
-      Dean. R. (2014). Beyond Radicalism and Resignation: The Competing Logics for Public Participation in Policy Decisions. London: School of Economics
-      Dwight. Dean. G. (2001) Alienation and Political Apathy. Social Force. 38(3)
-      Hemant. C.; Sashittal. A.; Avan. R.; Jassawalla. S.; Peter. M.(2016). Students’ Perspective into the Apathy and Social Disconnectedness They Feel in Undergraduate Business Classrooms. Journal of Innovative Education. 3: 15-38
-      Laursen. B.; Hart A. C. (2013). Understanding Loneliness During Adolescence: Developmental Changes That Increase the Risk of Perceived Social Isolation. Journal of Adolescence. 36 (5): 1261–1268
-      Manning. Nathan (2014). The relational self and the political engagements of young adults. Journal of Sociology. 50: 486-500
-      Mercy. F. (2015). Voter Apathy and Voter Turnout in the 2015 General Elections: The Benue State Experience. Benue: Benue State University
-      Mesch. G. S. (2005). The Internet and Relationship, A Study on Israel. Available at:http://www.soc.haif.ac
-      Munch. Richard (1988). Understanding Modernity. London: Routledge.
-      Nnenna. A. I. (2014). Political Parties, Political Apathy and Democracy in Nigeria: Contending Issues and the Way Forward. Kuwait Chapter of Arabian Journal of Business and Management. Review. 4 (3): 2-10
-      Richman. B.; Nathan. C.; DeWall. b.; Michelle. N. (2015). Personality and Individual Differences. Avoiding Affection. Avoiding Altruism: Why Is Avoidant Attachment Related to Less Helping?. Personality and Individual Differences. 76: 193–197
-      Ross. M. H. (1975). Political Alienation. Participation and Ethnicity: An African Case. American Journal of Political Science. 19: 2
-      Sashittal. H. (2012). Jassawalla and Peter Markulis. Students’ Perspective into the Apathy and Social Disconnectedness They Feel in Undergraduate Business ClassroomsDecision. Sciences Journal of Innovative Education. 10 (3): 413–446
-      Stiphon. B.; Richman. N.; Nathan. D. (2016). Avoiding Affection. Avoiding Altruism: Why Is Avoidant Attachment Related to Less Helping?. Personality and Individual Differences. 76: 193–197
-       Zavaleta. D.; Samuel. K. ; Mills. CH. (2014). Social Isolation: A Conceptual and Measurement Proposal. Journal University of Oxford