per
انجمن انسان شناسی ایران
نامه انسان شناسی
1735-2096
2717-347X
2013-08-23
11
18
23
42
20663
Research Paper
تحلیل نمونه وار ساختاری - کارکردی نماد های قدرت در اشعار خاقانی
محرم رضایتی
1
نسرین کریم پور
2
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان
نمادهای قدرت، رابطه ای مشخص با مفهوم قدرت و اسطوره های سیاسی دارند. باورهای سیاسی، نمادهای قدرت و مفاهیم اسطوره ای آنها را تأمل برانگیز می سازد. کارکردهای مشترک همه نمادها و اسطوره های قدرت، در انسجام ساختاری آنها نمود می یابد. نمادهای قدرت و اسطوره های سیاسی از مهم ترین مباحث انسان شناسی سیاسی هستند. با توجه به جایگاه برجسته نماد و اسطوره در ادبیات، می توان از منابع ادبی برای شناخت بهتر فرهنگ سیاسی زمان های دور، در قالب مطالعه بینارشته ای و به طور موردی بررسی نمادهای قدرت بهره برد. از میان متون ادبی، قصاید فارسی بیشترین امکان را در این زمینه فراهم می کنند. این قالب شعری در ارتباط مستقیم با مرکز قدرت سیاسی بوده و قالبی درباری محسوب می شود. خاقانی از بزرگ ترین قصیده سرایان ادب پارسی و از دولت مردان دربار شروان شاهان است و نمادهای قدرت و فرهنگ سیاسی در اشعار وی نمود چشم گیری دارند. این مقاله به بررسی نمادهای قدرت در اشعار و قصاید خاقانی شروانی و تحلیل آنها بر اساس نظریه کارکردگرایی ساختاری می پردازد تا چگونگی انسجام ساختاری نمادهای قدرت، مفاهیم و اندیشه های نهفته در آنها و کارکردهای مشترکشان را مشخص سازد و سرانجام با تحلیل شواهد شعری، وضعیت ساختار قدرت سیاسی دوران شاعر را نشان دهد.
https://journal.asi.org.ir/article_20663_69b1f8815355c158daf2a701d1f887c7.pdf
per
انجمن انسان شناسی ایران
نامه انسان شناسی
1735-2096
2717-347X
2013-08-23
11
18
43
68
20664
Research Paper
بررسی دیدگاه فارابی ، ابن خلدون و بورکهارت درباره هنرهای اسلامی
حسین سلطان زاده
h72soltanzadeh@gmail.com
1
دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
خاستگاه اجتماعی و انسان شناسی هنرمندان و هنرهای سرزمین های اسلامی در گذشته، در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. اهمیت و ضرورت این تحقیق این است که بعضی از اندیشمندان معاصر خاستگاه اجتماعی هنرها در سرزمین های اسلامی را به بادیه نشینی نسبت داده اند. هدف از انجام این تحقیق این است که دیدگا ه نخستین تیتوس بورکهارت درباره ی خاستگاه اجتماعی و انسان شناسی هنر اسلامی در یک بررسی تطبیقی با دیدگاه های اندیشمندان مسلمان مورد بررسی قرار گیرد. پرسش های تحقیق این است که: 1)خاستگاه اجتماعی و انسان شناسی هنرهای عالی اسلامی کجا بوده است؟ 2) آیا همه ی انواع هنرهای اسلامی و آثار آن از جنب هی محتوای آیینی و هنری یکسان و واحد بوده اند؟ روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است و داده ها به شکل اسنادی گردآوری شده اند. مبانی نظری تحقیق بر این دیدگاه استوار است که فرهنگ، محیط و پدیده های اجتماعی نقش مهمی در شکل گیری هنرها در سرزمین های اسلامی داشته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که هنرهای عالی در سرزمین های اسلامی در شهرها شکل گرفته و توسعه یافته اند. و هم چنین نمی توان همه ی آثار هنری در جهان اسلام را از جنبه ی محتوا و کیفیت همانند دانست، بلکه هم از جنبه ی محتوای آیینی و هم محتوای هنری بسیار متنوع بوده اند.
https://journal.asi.org.ir/article_20664_d47953a6177091366b8ae0047b08b25c.pdf
per
انجمن انسان شناسی ایران
نامه انسان شناسی
1735-2096
2717-347X
2013-08-23
11
18
69
100
20665
Research Paper
نمادگرایی آیینی در دوره نوسنگی اولیه: نگاهی به گوبکلی در جنوب شرقی ترکیه
بابک شیخ بیکلو
1
کارشناسی ارشد باستان شناسی پیش از تارخ
شناخت آیین های اولیه از طریق بررسی نمادگرایی و ارتباط آن با تحولات معیشتی بشر، بخش مهمی از باستان شناسی پیش از تاریخ به شمار می رود. بعضی از محققین اعتقاد دارند که در اواخر دورة فراپارینه سنگی و همزمان با تغییرات جوی پس از پلئیستوسن، باورها و آیین های جدیدی به وجود آمدند که میل به تسلط بر طبیعت وحشی از ویژگی های بنیادی آنها بود. در این دورة گذار، در جنوب شرقی ترکیه، یکی از برجسته ترین نمادگرایی های آیینی دورة نوسنگی اولیه، در گوبکل یتپه، واقع در شمال شرقی شهر اورفا، ظاهر شده که مشخصة اصلی آن، نیایشگاه های کلان سنگی با ستون های T شکل عظیم است. روی بعضی از این ستو ن ها تصاویر جانوران وحشی، همچون شیر، روباه، گراز، گاو وحشی، مار، کرکس، عقرب، گاه بطور مجرد و گاه جمعی، حکاکی شده است. در همین منطقه، پنج محوطة باستانی دیگر با همین ویژگی، اما اندکی جدیدتر، به نام های نوالی چوری، کاراهان تپه، تاشل یتپه، هامزان تپه و سفرتپه وجود دارند که بر خلاف گوبکلی تپه، علیرغم داشتن نیایشگاه، مسکونی نیز بوده اند. احتمال می رود، این ستون های سنگی، تجسم نمادین انسان هایی (شاید شامان ها) بود ه باشند که جانوران وحشی را تحت تسلط خود در آورده اند. این نوع نیایشگاه های کلان سنگی، از اواسط هزارة دهم ق.م محل پرستش و اجرای شعایر آیینی خاصی بوده اند که احتمالاً متروک شدن آنها با رویداد اهلی سازی گیاهان و جانوران و تغییر ساز و کارهای عمدة معیشتی انسان از حالت شکارگر- جمع آورنده به دامپرور-کشاورز در ارتباط بوده است.
https://journal.asi.org.ir/article_20665_223e198cbe079941a8cc8bc0550c1171.pdf
per
انجمن انسان شناسی ایران
نامه انسان شناسی
1735-2096
2717-347X
2013-08-23
11
18
101
129
20666
Research Paper
ستایش های شادمانه الگوی موثر شادزیستی مردمی در ایران
موسی عنبری
1
دانشیار گروه توسعه دانشگاه تهران
موضوع نشاط یا شادزیستی ، عیان ترین جلوه و لباس هر فرهنگ است. به همین دلیل، چند سالی است که برخی از اجزاء این شاخص کلیدی در گزارش های جهانی فرهنگ و پژوهش های نهادهای فرهنگی کشورها مورد توجه قرار گرفته است. حضور این شاخص در گزارش های مربوط به کیفیت زندگی و توسعه انسانی نیز سبب شده است تحلیل موضوع از ادبیات روانشناختی و مردم شناختی به گفتمان جامعه شناختی و توسعه اشاعه یابد. این مقاله با رویکردی اسنادی، زمینه ها و عوامل شادزیستی در ایران را به منظور تبیین مساله و تمرکز بر مقولات تعیین گر و الگوساز در کشور بررسی می کند و به منظور فهم نسبت بین شاخص های موجود و بسترهای تاریخی، پیمایش ها و تحلیل های موجود در مورد نشاط اجتماعی در ایران را تا پایان دهه 1380 واکاوی نموده است. از مجموع داده های پیمایشی متعدد در کشور چنین برمیآید که سطح شادکامی و رضایت از زندگی در سال های مختلف در دهه های 1370 و 1380«متوسط » بوده است. مهمترین عواملی که به شهادت پژوهش ها، در سال های مختلف بیشترین بار تبیینی شادزیستی درکشور را بر دوش کشیده اند به ترتیب اهمیت عبارتند از: اشتغال، درآمد(تورم)، احساس امنیت، احساس برابری و گسترش تفریحات و سرگرمی ها. اگر چه در ادبیات جدید شادزیستی، راهکارهای روانشناختی و اقتصاد شادکامی را اولی و درمانگر ذکر کرده اند، احترام به هویت گرایی های فرهنگی و آئین های جمعی هویت بخش و مردمی، موثرترین عامل تحول در سطوح شادزیستی مردمی است. در واقع این مقاله، مدعی است که در ایران تاریخی، منشاء شادزیستی و فعالیت های نشا ط آور را باید در سایه مقولاتی مانند فلسفة خلقت، فلسفه طبیعت، آئین های نیایش و نحوة معیشت جستجو و تحلیل کرد. در واقع سه مولفه «سبک های ستایش»،« فرهنگ کار » و «آئین های گذار » ارتباط تنگاتنگی با نشاط مردمی در ایران داشته و دارند. همچنین این مقولات با جمع و اجتماع تنیده و معنا یافته اند.
https://journal.asi.org.ir/article_20666_1c46795bad6be8b5655f1d312dd31d11.pdf
per
انجمن انسان شناسی ایران
نامه انسان شناسی
1735-2096
2717-347X
2013-08-23
11
18
130
156
20667
Research Paper
بازسازی روایت زندگی به تناظر آلبوم های عکس
امید قادرزاده
1
احمد غلامی
2
عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان
کارشناسی ارشد دانشگاه کردستان
مقاله ی حاضر درصدد است تا به میانجی آلبوم های عکس به بازسازی روایت زندگی افراد بپردازد. به بیان دیگر، دارندگان این آلبوم ها چگونه جریان مخدوش، گسسته، ناهمگن و غیرخطی زندگی را به تناظر عکس های تثبیت شده و غیر متحرک به شکلی روایت مند، خطی و منسجم درمی آورند و هویت و جایگاه خود را به میانجی آن بازسازی می کنند. روش شناسی مطالعۀ حاضر کیفی است و از روش مرد م نگاری برای انجام عملیات میدانی و از روش تحلیل موضوعی برای تحلیل داده ها استفاده شده است. بر اساس رویکرد مصاحبه شوندگان نسبت به آلبوم های عکس و تفسیرهای آنان از این آلبوم ها، هفت مقوله ی برساخت هویت فردی، برساخت روایت و خاطره های فردی و جمعی، بازنمایی مناسبات قدرت، تداوم خویشاوندی، بازتجربه ی رویدادها، و دگردیسی میدان تعاملات استخراج شده است. در واقع مقوله های مذکور نوعی چرخش نظری در رویکرد دارندگان آلبوم های عکس را در عکس های نوین دیجیتالی به نسبت عکس های کلاسیک نشان می دهد.
https://journal.asi.org.ir/article_20667_ec21a011f9853929d7d2531eacec0826.pdf
per
انجمن انسان شناسی ایران
نامه انسان شناسی
1735-2096
2717-347X
2013-08-23
11
18
157
194
20668
Research Paper
تحلیل کارکرد های دلالتی پیکره ی انسان در دستگاه نشانه ای ایران ساسانی
حمیدرضا محبی
1
استادیار دانشکده ی هنر و معماری دانشگاه یزد
آنچه که درباره ی هنر ایران ساسانی توسط محققان ایرانی و خارجی نگاشته شده، بیشتر از جنبه ی معرفی تاریخی و توصیف آثار برجای مانده اهمیت دارند. در کلیه ی این آثار توصیف های دقیقی از پیکر هی انسانی در نقش برجسته های صخره ای، بشقاب های فلزی و سکه ها، و اشاراتی به نشانه ها و رمزهای زیبایی شناسی و اجتماعی مربوطه شده است. این توصیف ها و تحقیقات تازه ای که در زمینه ی فلسفه ی سیاسی و تفکرات اجتماعی ایران باستان صورت گرفته، زمینه ای مناسب برای تحلیل زیبایی شناسی جامعه شناختی از هنر ساسانی، به ویژه پیکره های انسانی آن، فراهم کرده است. پیکرهای انسانی به نمایش درآمده در هنر ساسانی، پیش ازآنکه برای ارضای تمنییات درونی و شخصی قدرتمداران باشند، کارکردی اجتماعی و سیاسی داشته اند. آنان را بر پا می داشتند تا دیده شوند و نقش تداوم بخش و حفاظتی خود را از زندگی رایج ایفا نمایند. هنرمند ساسانی در پی پرداخت و خلق یک پیکر انسانی با مشخصات واقعی در حالت معمول نبود؛ حتی در پی به تصویر کشیدن جنبه های شکوهمند لحظات ویژه ی تاریخی و یا روایتی در فضا و زمان معین نیست؛ لذا ایستا و تغییرناپذیر جلوه می کند؛ هر جزء آن نمادی است از یک فرهنگ و اشاراتی به وظیفه، استواری،مشروعیت و تقدیر. ساسانیان در گزینش و برپایی قراردادهای دستگاه نشان های پیکره ی انسانیِ مطلوبِ خویش، که به طورعمده تجلی بخش نهادشاهی ست، دلالت های صریح، ضمنی و اسطوره ای را در بستری به وسعت فرهنگ باستانی ایران و فرهنگ های مجاور به خدمت می گیرند. نظام دار و دقیق بودن آن، حاکی از جنبه ی آگاهانه ای است که بنیان گذاران دولت ساسانی در ابتدای قدرت گیری بدان پرداخته و آفرید ه اند.
https://journal.asi.org.ir/article_20668_973f5b7d87ef470c3fd978a1d9e17110.pdf
per
انجمن انسان شناسی ایران
نامه انسان شناسی
1735-2096
2717-347X
2013-08-23
11
18
158
183
20716
Research Paper
زمین داستان: همکناری زمین و فرهنگ در بستر اندیشه
عباس مهرپویا
1
هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد همدان
رویارویی آدمی با پدیده های چشم گیر زمینی در گذر سالها، گاه به پیدایش برخی نوآوری های فرهنگی انجامیده است، آنچه در پرتو دانش نوپای "زمین مردم شناسی" قابل بررسی است و در این جُستار از آن سخن می رود. در این میان، پدیده ی زمین داستان از جمله ی نمونه هایی است که در پی هم آمیزی درونمایه های زمینی و فرهنگی در بستر اندیشه ی انسان، هستی و نمو می یابد. جستارِ پیش روی، با نگاهی به زمین داستان کوه پیرزنه، به بررسی چگونگی پیدایش این پدیده ای زمینی-فرهنگی،می پردازد.
https://journal.asi.org.ir/article_20716_572afb0649af53719f84d4119a449e52.pdf
زمین
فرهنگ
پدیده ی زمینی_فرهنگی
زمین مردم شناسی
زمین داستان